Natuurbescherming en verbouwen of isoleren

In de spouwmuren en onder dakpannen van veel Leidse huizen leven allerlei beschermde dieren. Veel Leidenaren delen hun huis met bijvoorbeeld huismussen, gierzwaluwen, vleermuizen en plantensoorten die beschermd worden door de landelijke Omgevingswet. De gemeente stelt nu een Soortenmanagementplan (SMP) op. Daarin staat hoe Leidenaren om moeten gaan met beschermde soorten bij isolatiewerkzaamheden of andere verbouwingen.

Dier- en plantensoorten zijn heel belangrijk voor de balans in de stad. Ze voorkomen insectenplagen en zijn een belangrijke schakel in het ecosysteem. Isolatiewerkzaamheden of verbouwingen kunnen die diersoorten verstoren of zelfs doden. Werkzaamheden aan het dak kunnen schadelijk zijn voor vogelnesten. Spouwmuurisolatie kan kraamkolonies met vleermuizen verstoren. Soms kunnen ze niet ontsnappen, waardoor ze doodgaan. Daarom zijn spouwmuur- en dakisolatie zonder omgevingsvergunning niet toegestaan.

Gemeente stelt SMP op

Deze omgevingsvergunningen zijn kostbaar en tijdrovend. De gemeente wil de biodiversiteit in de stad ondersteunen en versterken, maar het tegelijkertijd voor haar inwoners en ondernemers zo gemakkelijk en betaalbaar mogelijk maken om gebouwen te isoleren. Met het SMP kan de gemeente voor de hele stad een vergunning aanvragen voor deze werkzaamheden. Bewoners hoeven dit dan niet allemaal afzonderlijk te doen.

“Het isolatieoffensief is een grote opgave.” zegt wethouder Yvonne van Delft (energie): “Veel Leidenaren hebben hun huizen en ondernemingen verduurzaamd, maar er is ook nog veel te doen. Gelukkig kan dat hand in hand gaan met de bescherming van het leven in de stad. Er zijn allerlei manieren om op een duurzame manier te isoleren of verbouwen, met aandacht voor de biodiversiteit.”

Onderzoek begonnen

Om het SMP te maken doet adviesbureau Habitus vanaf april ecologisch onderzoek. ’s Ochtends en overdag vindt het onderzoek naar vogels en planten plaats. ’s Avonds fietsen de onderzoekers door de wijken op zoek naar verblijfplaatsen van vleermuizen. Ze gebruiken apparaten die het geluid van de vleermuizen opvangen. Hiermee kunnen ze de soort en het gedrag van de vleermuizen bepalen. De onderzoekers zijn herkenbaar aan hun reflecterende oranje hesjes.

Planning

Omdat verschillende diersoorten zich niet het hele jaar laten zien, duurt het onderzoek vrij lang. Begin 2027 beschikken we naar verwachting over de vergunning voor het Stationsdistrict, Leiden Noord, Binnenstad Noord en het noordelijke deel van het Roodenburgerdistrict. De andere wijken volgen naar verwachting in de loop van 2027 en 2028.

Nu al aan de slag?

Woningeigenaren kunnen in veel gevallen hun huis volgens de werkwijze natuurvriendelijk isoleren laten verduurzamen door een gecertificeerde installateur. Ook kunnen zij andere isolatiemaatregelen laten uitvoeren, zoals het aanbrengen van isolatieglas of vloerisolatie.

Wanneer het SMP er is, zijn alle isolatiemaatregelen weer toegestaan. Dan moeten de installateur en doe-het-zelver werken volgens een protocol, en ze moeten de werkwijze natuurvriendelijk isoleren toepassen.

De toegestane werkwijzen kunnen veranderen. De meest recente informatie staat steeds op www.leiden.nl/natuurvriendelijk-verbouwen. Gecertificeerde bedrijven zijn te vinden op www.natuurvriendelijkisoleren.nl.