Gemeenten Leidse regio verkennen mogelijkheden warmtebedrijf

In 2050 is elke wijk in Leiden aardgasvrij. We schakelen om van aardgas naar schonere energie voor het verwarmen van huizen en gebouwen. Om die overstap te kunnen maken zet Leiden in op een mix van duurzame warmtebronnen als alternatieven voor aardgas, zoals restwarmte, aquathermie en geothermie. Via grotere en kleinere warmtenetten kan deze warmte geleverd worden aan woningen en bedrijfspanden. Samen met inwoners, ondernemers, woningcorporaties, warmteleveranciers en andere overheden werkt de gemeente aan een plan per wijk: een wijkuitvoeringsplan. Daarin staat hoe de wijk in 2050 bijna geen CO2 meer uitstoot.

Nieuwe wet maakt het realiseren van warmtenetten gemakkelijker

Er wordt gewerkt aan een landelijke nieuwe wet, de Wet Collectieve Warmte (WCW). Deze vervangt de huidige Warmtewet. Het doel van de nieuwe wet is om de ontwikkeling van nieuwe warmtenetten gemakkelijker te maken en zo de energietransitie te bevorderen. In de nieuwe Wet collectieve warmte, is een belangrijke rol voor gemeenten opgenomen. Zij krijgen de bevoegdheid om een zogenaamd ‘warmtekavel’ vast te stellen. Een warmtekavel is een gebied, bijvoorbeeld een aantal wijken of zelfs gemeenten bij elkaar, waarvoor de gemeente een collectieve warmtevoorziening overweegt. Vervolgens mogen gemeenten een warmtebedrijf aanstellen voor een warmtekavel. Dit kan een warmtebedrijf zijn waarvan de gemeente een deel eigenaar is. Dat warmtebedrijf moet zorgen voor de inkoop of productie van voldoende warmte. Ook realiseert en beheert het warmtebedrijf het warmtenet en levert het de warmte aan de inwoners en bedrijven.

Samenwerking tussen gemeenten in de Leidse regio

Gemeenten Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten en Zoeterwoude werken sinds 2021 samen aan de warmtetransitie, binnen het programma Warmte Leidse Regio (WLR). In december 2023 is de samenwerking na een evaluatie en met instemming van alle gemeenteraden verlengd tot 2027. Tot nu toe was de samenwerking vooral gericht op gezamenlijke onderzoeken. In de komende periode start het programma Warmte Leidse Regio met een verkenning naar de oprichting van een Regionaal Publiek Integraal Warmtebedrijf. Dat is een warmtebedrijf met een meerderheid publieke eigenaren. Tijdens de verkenning onderzoekt het programma WLR hoe zo’n warmtebedrijf er in de Leidse omgeving uit kan zien en met welke partijen dit mogelijk vormgegeven kan worden.

Waarom kiezen we voor warmte?

Het klimaatakkoord vraagt om een halvering van broeikasgasuitstoot vergeleken met 1990. Om dat te halen, moeten we minder afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Ook voor de verwarming van de gebouwde omgeving. Om dit te bereiken moeten er in Nederland, voor 2030, ongeveer 500.000 nieuwe aansluitingen op duurzame warmtebronnen voor woningen komen. In 2050 zijn dat zelfs 1,5 miljoen aansluitingen. Hiervoor hebben gemeenten in hun transitie visie warmte benoemd welke wijken zij willen voorzien van een collectieve warmtevoorziening zoals een warmtenet. Dit is een flinke uitdaging, ook voor de Leidse Regio. Collectieve warmte is daarnaast van belang omdat het elektriciteitsnet in Nederland in een rap tempo overbelast raakt. Individuele, elektrische oplossingen zoals warmtepompen dragen bij aan de verdere verergering van netcongestie (een vol elektriciteitsnetwerk). Dat kan in de toekomst de elektriciteitslevering onstabiel maken. Een collectieve oplossing zal uiteindelijk voor de maatschappij ook goedkoper zijn dan een individuele oplossing per huishouden.