Hulp voor Oekraïne

Ik ben een vluchteling uit Oekraïne. Hoe kan ik een verblijfsplek krijgen?

U kunt zich melden bij gemeente Leiden, Bargelaan 190 of via email meldpunt.oekraine@leiden.nl

Hoe lang mag ik in Nederland blijven?

De Richtlijn Tijdelijke Bescherming geeft recht op opvang, medische zorg en onderwijs (voor minderjarigen) in Nederland. Als u onder de richtlijn valt, mag u tot 4 maart 2024 in Nederland blijven. 

Meer informatie over richtlijn vindt u op de site van ind.nl

Temporary Protection Directive Ukraine | Immigratio

Mensen met de Oekraïense nationaliteit die tijdelijk in Leiden wonen, kunnen zich inschrijven bij de gemeente. Dit kan alleen als u een geldig paspoort of identiteitsbewijs hebt. Dit geldige identiteitsbewijs moet u laten zien als u zich komt inschrijven. Uw kinderen neemt u ook mee naar de afspraak, want zij worden ook ingeschreven. Ook als zij geen geldig identiteitsbewijs hebben. Dit is geen normale inschrijfprocedure en is alleen geldig voor mensen uit Oekraïne in de huidige situatie. Bij inschrijving geeft u het adres in Leiden op waar u en uw gezins- of familieleden tijdelijk wonen. De medewerkers van de gemeente die u kunnen inschrijven, spreken Engels. Als u de Engelse taal niet spreekt, neem dan een begeleider mee die voor u onze vragen kan vertalen.

De inschrijving is op afspraak. U kunt bellen naar 14071 voor het maken van een afspraak.

Waarom moet ik me inschrijven bij de gemeente?

Door u in te schrijven bij de gemeente hebt u toegang tot bepaalde voorzieningen zoals onderdak, levensonderhoud, medische zorg en onderwijs. De inschrijving is op afspraak. U kunt bellen naar 14071 voor het maken van een afspraak.

Basisregistratie Personen (BRP)

Als u zich inschrijft bij de gemeente, worden uw gegevens in de Basisregistratie Personen (BRP) gezet. De BRP is een databank met persoonsgegevens van personen die in Nederland wonen of gewoond hebben. Het gaat om gegevens als naam, geslacht, geboortedatum, geboorteplaats en adres.

Meer informatie over de BRP vindt u op de website van de Rijksoverheid.

Wat is een Burgerservice-nummer?

U krijgt een Burgerservicenummer (BSN) als u zich inschrijft in de Basisregistratie Personen (BRP). Het BSN is uw eigen persoonsnummer voor contact met de overheid. Het Burgerservicenummer wordt gebruikt oor bijvoorbeeld zorg of belastingen. Meer informatie over het BSN vindt u op de website van de Rijksoverheid.

Ik ben in Leiden ingeschreven, maar ga verhuizen. Wat moet ik doen?

Als u binnen Leiden verhuist, dan moet u uw verhuizing doorgeven bij de gemeente. Als u naar een andere gemeente verhuist, meldt u zich in de nieuwe gemeente om uw verhuizing door te geven. Uw inschrijving bij BRP (Basisregistratie Personen) blijft ongewijzigd.

Verhuist u naar het buitenland, dan moet u zich bij de gemeente Leiden laten uitschrijven. Dit kunt u doen door een emigratieformulier in te vullen. Deze is te vinden op de pagina Verhuizing naar het buitenland doorgeven. Zie ook de website van de Rijksoverheid over emigreren. U wordt weer uitgeschreven bij de BRP (Basisregistratie Personen) na het doorgeven van uw verhuzing naar het buitenland.

Vertrekt u (tijdelijk) naar Oekraïne? Kijk dan hieronder wat u moet doen/regelen.

Tijdelijk vertrek

De gemeente Leiden krijgt steeds meer signalen van Oekraïners die (tijdelijk) vertrekken naar Oekraïne. Gaat u tijdelijk naar Oekraïne met de bedoeling om naar Nederland terug te keren onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne? Laat dit dan weten aan de coördinator van uw opvanglocatie of stuur een mail naar meldpunt.oekraine@leiden.nl .

Permanent vertrek

Wilt u permanent terugkeren naar Oekraïne? Dan vragen wij u de volgende dingen te doen.

1. Meld de geplande datum van uw vertrek bij meldpunt.oekraine@leiden.nl of bij de coördinator van uw noodopvanglocatie.
2. Vul het migratie- en verhuisformulier (in het Engels/Oekraïens) in.
3. Stuur het door u ingevulde en ondertekende formulier en een kopie van uw paspoort naar meldpunt.oekraïne@leiden.nl
4. Woont u in een noodopvang? Lever dan uw sleutel in bij de beheerder van het gebouw op het met de coördinator afgesproken tijdstip. 

Met uw burgerservicenummer (BSN) en een geldig paspoort kunt u zelf een bankrekening aanvragen bij een bank naar keuze.

Bij sommige banken kunt u een rekening openen door een speciale applicatie te installeren, terwijl hiervoor bij andere banken persoonlijk langs moet komen. De meeste banken hebben de volgende documenten van u nodig:

• geldig Oekraïens paspoort
• BSN nummer
• woonadres in Leiden

Neem contact met ons op als u meer informatie nodig hebt over het openen van een bankrekening meldpunt.oekraine@leiden.nl

Hebt u een opvangadres in de gemeente Leiden? En niet genoeg geld om van te leven, omdat u niet werkt? Dan helpen wij u met een geldbedrag. Dit bedrag noemen we leefgeld. Binnenkort is hiervoor een landelijke regeling. In Leiden kunt u als tijdelijke oplossing het leefgeld contant op komen halen. Hebt u een bankrekeningnummer? Dan maken we het naar u over.

Waarvoor krijgt u leefgeld?

Dit is voor maaltijden, kleding en andere persoonlijke uitgaven. Woont u op een particulier opvangadres, bijvoorbeeld bij een gastgezin? Dan krijgt u een extra bedrag. Daarmee kunt u eventueel bijdragen aan de kosten van het huishouden. Hierover maakt u zelf afspraken met uw gastgezin. En u kunt daarmee ook kosten voor openbaar vervoer of activiteiten betalen.

Wie kan leefgeld krijgen?

U kunt leefgeld krijgen als u een opvangadres in Leiden hebt en u voldoet aan de volgende 3 voorwaarden:

• U woont in Leiden, in de gemeentelijke of particuliere opvang
• U hebt geen inkomen
• U komt uit Oekraïne

Als  u zelf een woning huurt, heeft u geen recht op leefgeld.

Als u 18 jaar of ouder bent en gaat werken, wordt het leefgeld door de gemeente van het hele gezin stopgezet. Dit is ook het geval als uw partner ouder dan 18 jaar is. Er wordt gekeken naar elke vorm van inkomen, ook als dit afkomstig is uit Oekraine. Dit gebeurt ook als u 18 jaar of ouder bent en een uitkering ontvangt van de Nederlandse overheid, bijvoorbeeld de werkloosheidsuitkering of een uitkering voor arbeidsongeschiktheid.

Hoogte bedrag leefgeld

De hoogte van de bedragen hangt af van de grootte van uw gezin en de leeftijden van uw gezinsleden. Kijk op de website van de Rijksoverheid voor de tarieven

Met dit formulier kunt u het leefgeld aanvragenPDF 113 kb

Hoe verder?

Hebt u het formulier ingevuld? Mail dan naar leefgeld.oekraine@leiden.nl voor een afspraak.

Schrijf in de e-mail uw naam en gezinssamenstelling. U krijgt dan een e-mail terug met een dag en tijdstip voor de afspraak op het Stadskantoor Leiden. In deze mail staat ook welke stukken u mee moeten nemen (o.a. het ingevulde aanvraagformulier).

Krijgt u leefgeld en verandert er iets in uw situatie?

Verandert er iets in uw situatie? Dan kan dat gevolgen hebben voor uw leefgeld. Het gaat dan bijvoorbeeld om een verhuizing, een wijziging in uw gezinssamenstelling of uw kind wordt 18 jaar. Geef dit direct aan ons door via meldpunt.oekraine@leiden.nl

Gaat u werken?

Hebt u werk gevonden en hebt u het leefgeld niet meer nodig? Geef dit dan direct aan ons door via meldpunt.oekraine@leiden.nl.

Verlies ik mijn financiële toelage als ik ga werken?

U krijgt geen leefgeld meer als u werk hebt gevonden. Als u werk vindt, moet u dit ook direct doorgeven aan de gemeente Leiden via meldpunt.oekraine@leiden.nl

Wat gebeurt er als de landelijke regeling ingaat?

Dan bekijken we uw situatie opnieuw. Bijvoorbeeld of u nog steeds recht hebt op leefgeld en op welk bedrag. U hoort dan van ons hoe het verder gaat.

Hebt u een opvangadres in een andere gemeente?

Neem dan contact op met die gemeente.

Hebt u vragen?

Mail dan naar: meldpunt.oekraine@leiden.nl.

U mag vanaf 1 april 2022 bij een werkgever werken. Zoekt u werk? Mogelijk komt u in aanmerking voor hulp bij het vinden van een baan. Het Meldpunt Oekraïne kan u hierover informeren.

Verlies ik mijn financiële toelage als ik ga werken?

U krijgt geen leefgeld meer als u werk hebt gevonden. Als u werk vindt, moet u dit ook direct doorgeven aan de gemeente Leiden via meldpunt.oekraine@leiden.nl

Wat moet ik doen als ik medische hulp nodig heb?

Vluchtelingen hebben recht op medisch noodzakelijke zorg tijdens hun verblijf in Nederland. Omdat veel vluchtelingen zelf geen zorgverzekering hebben, worden deze zorgkosten vergoed. Het gaat hierbij om bijvoorbeeld een bezoek aan de huisarts, het ziekenhuis, de apotheek of een verloskundigenpraktijk.

Meer informatie

Voor de meest actuele informatie, of informatie in een andere taal, over zorg aan Oekraïense vluchtelingen kunt u terecht op de website Zorgverzekeringslijn of op de website Refugeehelp.

Waar kan ik dringende medische hulp krijgen?

In spoedgevallen kunt u 112 bellen. U kunt worden doorverwezen naar de post van dienstdoende artsen of naar de ambulancepost van het ziekenhuis. Bij ernstige gevallen bellen ze voor een afspraak met de dienstdoende specialisten van het ziekenhuis of beperken ze zich tot telefonisch advies. Alleen in uitzonderlijke gevallen komt er een ambulance.

Zorgkosten en zorgverzekering

Alle mensen die uit Oekraïne komen hebben recht op zorg in Nederland. Er zijn een aantal verschillende regelingen, afhankelijk van uw verblijfsstatus in Nederland.

Alle informatie en details over het basispakket vindt u op de website van Zorginstituut Nederland.

De zorginstelling zorgt zelf voor de declaratie van de gemaakte kosten. U hoeft dus zelf niets te betalen bij een zorginstelling. Kijk voor meer informatie op: Health care in the Netherlands | Publication | National Health Care Institute (zorginstituutnederland.nl)

Waar kan ik mijn medicijnen halen?

Medicijnen zoals antibiotica krijt u alleen op recept van de huisarts. U kunt hiervoor een afspraak maken met de huisarts van uw gastgezin.  Ook kunt u gebruikmaken van het spreekuur van de GGD op Schipholweg 68.

Waar kan ik zorg krijgen als ik zwanger ben?

De zorg voor verloskunde of zwangerschap wordt geleverd door een verloskundige, huisarts of gynaecoloog. Het gaat zowel om de zorg die wordt gegeven vóór, tijdens en na de bevalling. Verloskundige zorg wordt vergoed uit het basispakket.

Onder verloskundige zorg vóór de bevalling valt een aantal tests. Voor sommige van deze tests, zoals de vlokkentest, is een medische indicatie nodig. Als er geen medische indicatie is, moet voor het uitvoeren van de test een eigen bijdrage worden betaald. Meer informatie vindt u op de website van Zorginstituut Nederland.

Waar kan ik me laten vaccineren/booster tegen COVID-19?

Op alle GGD-vaccinatielocaties kunt u gratis de 1e, 2e of boosterprik krijgen. Neem een geldig ID-bewijs mee. Dit is de lijst van huidige locaties

Hoe kan ik naar de tandarts?

Bent u 18 jaar of ouder?

De RMO dekt alle zorg uit het basispakket, maar soms wordt er meer vergoed. Ook noodhulp (noodhulp= tandzorg bij acute, ernstige pijn en/of verlies van de kauwfunctie) wordt vergoed tot 250 euro. Meer informatie over wat er wel of niet vergoed wordt, kunt u vinden bij de RMO. 

Bent u jonger dan 18 jaar?

Dan worden de meeste behandelingen vergoed, ook periodieke controles, vullingen, en chirurgische tandheelkundige hulp.

Bijzondere mondzorg

Bijzondere mondzorg (bijvoorbeeld bij ernstige stoornissen of afwijkingen) wordt altijd vergoed. Orthodontie en implantaten vallen nooit onder bijzondere mondzorg.

Oekraïense kinderen vanaf 4 jaar, die naar Nederland zijn gevlucht, hebben recht op onderwijs. 

• Kinderen tussen 4 en 6 jaar  gaan naar een kleuterklas op een reguliere Nederlandse basisschool.
• Kinderen tussen 6 en 16 jaar worden geplaatst in een internationale taal- of schakelklas, waar ze een jaar les krijgen in de Nederlandse taal, zodat ze daarna kunnen instromen in het reguliere onderwijs.  

De gemeente coördineert het onderwijsaanbod voor Oekraïense kinderen. Oekraïense kinderen kunnen worden aangemeld met dit aanmeldformulier voor onderwijs (in het Engels). Daarna zal contact worden opgenomen. Let op! Dit formulier mag alleen samen met de ouder of voogd van het kind worden ingevuld. 

Voor kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar kan het ook goed of nodig zijn dat zij naar de kinderopvang gaan. Kinderopvang kost wel geld. Soms kunt u daarvoor kinderopvangtoeslag aanvragen.

De wet om kinderopvangtoeslag aan te vragen, moet nog worden goedgekeurd. Tot die tijd krijgt u de toeslag als voorschot. Als u de kinderopvangtoeslag aanvraagt, moet u voldoen aan de voorwaarden voor kinderopvangtoeslag.

Hebt u geen recht op kinderopvangtoeslag? Dan kan de gemeente soms (een deel van) de kosten betalen. Dit kan wanneer uw kind een indicatie krijgt voor voorschoolse educatie. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) of de kinderopvangorganisatie kan u hier meer informatie over geven.

U kunt zelf uitzoeken waar uw kind naar de opvang gaat. Er is misschien niet meteen plek. Op dit moment zit veel kinderopvang vol. Dat betekent dat uw kind op een wachtlijst komt.

Vluchtelingen uit Oekraïne met een BSN vallen vanaf 1 juli 2022 onder de Regeling Medische zorg Ontheemden (RMO).

Wat is de RMO?

Ontheemden uit Oekraïne met een Burgerservicenummer vallen vanaf 1 juli 2022 onder de Regeling Medische zorg Ontheemden (RMO). Ontheemden uit Oekraïne krijgen altijd medisch noodzakelijke zorg uit het basispakket. Zij hoeven geen premie of eigen risico te betalen. Zorgverleners declareren hun zorgkosten via hun reguliere declaratiesysteem.

Welke zorg valt onder de RMO?

De RMO dekt alle zorg uit het basispakket, maar er wordt soms ook meer vergoed dan alleen de zorg uit het basispakket. Zo wordt aanvullend nog vergoed:

• Mondzorg bij acute pijnklachten tot 250 euro;
• Brillen en gehoorapparaten (met toestemming);
• Specifieke geneesmiddelen;
• Anticonceptie;
• Abortuszorg.

Ik heb een baan. Geldt voor mij een verzekeringsplicht?

Vanaf 1 augustus 2022 hoeft u als vluchteling uit Oekraïne geen zorgverzekering meer te hebben als je werkt. Uw zorgkosten worden dan vanuit de RMO vergoed.Eind juli krijgt u een brief van uw zorgverzekeraar met alle belangrijke informatie over de RMO. Uw zorgverzekering en uw zorgtoeslag worden automatisch stopgezet.

Wilt u uw huidige verzekering behouden in plaats van de RMO?

 Dat kan, maar dat is in veel gevallen financieel minder aantrekkelijk. De zorg in de RMO is uitgebreider dan het basispakket en is gratis. Daarnaast geldt bij de RMO geen eigen risico binnen het basispakket.

Er zijn spreekuren op 2 plekken: op de Schipholweg en op de Houtlaan. Kijk hieronder voor welke dingen u waar terecht kunt.

Schipholweg 68

GGD

Voor triage bij gezondheidsvragen

woensdag: 9.30-10.30 uur en vrijdag: 11.30-12.30 uur

Vluchtelingenwerk

Voor algemene voorlichting/ wegwijs maken in Nederlands systeem/ ondersteuning invullen formulieren/ signaleren en doorverwijzen naar andere organisaties

dinsdag en vrijdag 13.00-15.00 uur

Houtlaan 89-257

GGD

Voor triage bij gezondheidsvragen

dinsdag en vrijdag 9.30-11.30 uur

Vluchtelingenwerk

Voor algemene voorlichting/ wegwijs maken in Nederlands systeem/ ondersteuning invullen formulieren/ signaleren en doorverwijzen naar andere organisaties

maandag t/m donderdag 9.00-11.30 uur 

Sociaal wijkteam

Bij psychosociale problematiek /ondersteunings- en  hulpvragen

donderdag 13.00-14.00 uur

Op de website van Incluzio Activiteiten in Leiden voor vluchtelingen uit Oekraïne - Incluzio Leiden  vindt u informatie over evenementen voor vluchtelingen uit Oekraïne in Leiden, bijvoorbeeld ontmoetingsavonden en Nederlandse en Engelse taallessen.

Kijk op onder andere de website Refugee Help, de website van COA of het Rode Kruis.

Wat fijn dat u wilt en kunt helpen bij de opvang van vluchtelingen. Als u opvang voor meerdere gezinnen en alleenstaanden kunt bieden, horen wij dat graag. Hiervoor kunt u contact opnemen met meldpunt.oekraine@leiden.nl. 

De voorkeur gaat uit naar opvang waar de vluchtelingen min of meer zelfstandig kunnen wonen, en in ieder geval kunnen beschikken over eigen sanitaire voorzieningen. Uiteraard is alle hulp en ondersteuning welkom, maar bij het opvangen van vluchtelingen komt ook veel kijken. De organisatie Takecarebnb heeft veel ervaring met het opvangen van vluchtelingen bij gastgezinnen. Op hun website staan tien aandachtspunten voor gastgezinnen

Op dit moment heeft Incluzio Leiden, die de vrijwillige inzet coördineert, voldoende vrijwilligers. Mochten er nog specifieke talenten gevraagd worden of ondersteuning nodig zijn, dan worden hiervoor vacatures op de website van Incluzio geplaatst. Houd ook Facebook van Incluzio in de gaten.

Donaties

Ook in de meeste spullen is inmiddels voorzien. Mochten er nog bijzondere dingen nodig zijn, dan wordt hiervoor een oproep geplaatst.

Ja, het is goed om te weten dat het Oekraïners in Nederland kunnen logeren bij vrienden, familie of kennissen.

Bij het opvangen van vluchtelingen komt veel kijken en het is belangrijk dat gastgezinnen zich realiseren waar ze aan beginnen. We weten bijvoorbeeld niet hoe lang de oorlog gaat duren en hoe lang mensen opvang nodig hebben. De organisatie Takecarebnb heeft veel ervaring met het opvangen van vluchtelingen bij gastgezinnen. Op hun website staan tien aandachtspunten voor gastgezinnen.

Meer informatie vindt u op de website van Vluchtelingenwerk: www.vluchtelingenwerk.nl

Oekraïense vluchtelingen mogen vanaf 1 april 2022 werken in Nederland. Werkgevers moeten het in dienst nemen van een buitenlandse werknemer melden bij het UWV, volgens de vrijstelling voor ontheemden uit Oekraïne.

Voor vragen over werk voor vluchtelingen uit Oekraïne of het doorgeven van vacatures en mogelijkheden, kunt u een mail sturen naar: info@wsphollandrijnland.nl. Zij nemen telefonisch contact met u op. Geef in de mail uw gegevens door: voor- en achternaam, organisatie, telefoonnummer en e-mailadres.

Website van VluchtelingenWerk Nederland voor (Oekraïnse) vluchtelingen: https://www.refugeehelp.nl/get-help

De site is in 4 talen.

Veel Nederlanders willen in actie komen voor vluchtelingen uit Oekraïne. Bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk, spullen doneren of huisvesting aanbieden. Een overzicht van mogelijkheden staat op de website VluchtelingenWerk Nederland met organisaties waar u terecht kunt en de laatste informatie.

Het Rode Kruis biedt een  informatielijn aan voor mensen die gevlucht zijn uit Oekraïne (én iedereen die hen wil helpen!). Het Rode Kruis is dé noodhulporganisatie. In Nederland en wereldwijd.

• Rode Kruis voor mensen uit Oekraïne
  Mensen kunnen via WhatsApp een (voice-)bericht sturen naar +31 6 48 15 80 53. Dit kan in het Oekraïens, Russisch of Engels.
• Rode Kruis voor mensen uit Nederland
  Wilt u slachtoffers van het conflict helpen? Bijvoorbeeld door een kamer aan te bieden of op een andere manier? Of hebt u praktische vragen of wilt u advies? Bel dan de Rode Kruis Informatielijn op 070 44 55 888 (maandag t/m vrijdag van 9:00 tot 21:00 uur).

Het Rode Kruis houdt een inzamelingsactie voor directe hulp aan mensen in Oekraïne. U kunt geld doneren aan Giro 5125 of via de nationale actie aan Giro 555.

Veel informatie over de opvang van Oekraïnse vluchtelingen is te vinden op de website van de Rijksoverheid. 

Het doel van de opvang is om vluchtelingen een plek te geven waar zij tenminste 6 maanden kunnen wonen. Omdat er op korte termijn niet voldoende van dit type opvang was, wordt er nu eerst kortdurende crisisnoodopvang ingericht. Deze crisisopvang is bedoeld als plek om de vluchtelingen de eerste paar dagen op te vangen. Deze vluchtelingen blijven kort op deze plek. Voor hen wordt bij de gemeenten in de regio Hollands Midden zo snel mogelijk een plek gezocht waar ze langer kunnen blijven.

Als de oorlog langer duurt, bestaat de mogelijkheid dat Oekraïners langer en duurzamer in Nederland zullen verblijven. De Rijksoverheid is nu bezig om zich voor te bereiden voor de langdurige opvang die dan nodig zal zijn. Om deze toekomstige particuliere opvang te organiseren, bundelen het Rode Kruis, VluchtelingenWerk Nederland en het Leger des Heils hun krachten. Zij werken aan het zoeken, screenen en begeleiden van gastgezinnen en/of woonruimte voor gemeenten.   

Het kabinet heeft aan alle 25 veiligheidsregio's in Nederland gevraagd om per veiligheidsregio op dit moment 2000 opvangplekken te creëren voor Oekraïners die vluchten vanwege de oorlog in hun land. Dit betekent dat er in onze gemeente ongeveer 300 vluchtelingen komen.

De site Refugeehelp.nl is het online startpunt voor Oekraïense vluchtelingen in Nederland en iedereen die zich voor hen wil inzetten. Hierop vindt u veel relevante landelijke informatie.

Crisisnoodopvang wordt meestal ingezet bij rampen, zoals overstromingen, stormen en grote branden. Binnen crisisnoodopvang worden de getroffenen voor hele korte duur (+/- 72 uur) opgevangen in bijvoorbeeld sporthallen en andere grote locaties die makkelijk in te richten zijn. Het gaat hier vooral om een 'bed, bad en brood' situatie.

Noodopvang is voor langere tijd, minimaal 6 maanden met verlenging. Hiervoor worden vaak kleinere locaties ingericht met een huiselijke sfeer. Bij noodopvang is er eigen slaapgelegenheid en verder zijn er ruimten voor recreatie en eten en drinken, afhankelijk van de grootte van de locatie.

Nadat de vluchtelingen zijn opgevangen, komt er een team van de GGD Hollands Midden langs. Zij bieden de vluchtelingen een sneltest aan. Die test is vrijwillig, vluchtelingen worden dus niet verplicht zich te laten testen. 

Als een vluchteling corona heeft, wordt hij/zij gescheiden van de anderen. Hiervoor zijn speciale quarantaineruimtes ingericht op de opvanglocatie. De psychosociale aspecten van de situatie van de personen gaan hierbij boven het infectieziekterisico. Het is niet altijd nodig om bijvoorbeeld gezinsleden van elkaar te scheiden. In dat geval wordt het gezin als groep wel zoveel mogelijk van de rest van de groep gescheiden.

De Rijksoverheid houdt een website bij met informatie. Die wordt steeds aangevuld.