Voederverbod

Vanaf 12 december 2025 geldt er een voederverbod in Leiden. Dit betekent dat u in de openbare ruimte, binnen de bebouwde kom geen wilde dieren meer mag voeren. Dit verbod geldt voor alle wilde dieren, dus ook voor vogels en eendjes. U mag uw huisdier natuurlijk wel een beloning geven. Ook op uw eigen terrein mag u nog steeds dieren voeren.

Veel mensen vinden het fijn om vogels te voeren. Het is vaak ook goedbedoeld. Maar het is niet goed voor de dieren en onze leefomgeving.

Voor onze gezondheid en die van de dieren

Waar mensen dieren voeren, blijven brood en andere etensresten liggen. Dit trekt ratten, meeuwen, duiven en ganzen aan. Deze dieren kunnen veel overlast veroorzaken. Ratten knagen bijvoorbeeld dingen kapot en verspreiden virussen en bacteriën. Daarom is het voederverbod belangrijk van onze gezondheid en die van de dieren.

Wilde dieren horen zelf op zoek te gaan naar natuurlijk voedsel, zoals zaden, insecten en groen uit de natuur. Van brood en ander mensenvoedsel worden vogels ziek. Ze kunnen er zelfs dood aan gaan. Brood bevat bijvoorbeeld veel zout. En in ons eten zit vaak suiker en vet wat ook slecht is voor vogels.

Watervervuiling

Brood dat te lang in het water blijft liggen, zorgt voor watervervuiling. Het water wordt groen en vissen, waterplanten en onderwaterdieren gaan hierdoor eerder dood. Ook groeien er sneller giftige bacteriën, zoals botulisme. Hierdoor kunnen eenden verlamd raken en verdrinken.

Brood is slecht voor vogels

Jonge eenden, ganzen en zwanen kunnen een groeistoornis krijgen van het eten van bord. Angel wing wordt dit genoemd. De vleugel draait dan naar buiten en lijkt omgeklapt. De vogel kan hierdoor niet goed vliegen.

Angel wing ontstaat door eenzijdig en verkeerd voer. Brood bevat bijna geen voedingsstoffen die jonge vogels nodig hebben. Het zit vooral vol koolhydraten. Daardoor groeien vogels te snel, sneller dan hun botten en gewrichten aankunnen.

Brood bevat ook geen calcium, goede eiwitten of belangrijke vitaminen. Juist die stoffen zijn nodig voor sterke botten en gezonde vleugels.

Overlast en hygiëne

Vogels die vaak gevoerd worden, verliezen hun natuurlijke angst voor mensen. Ze kunnen daardoor agressief worden en bijten.

Plekken waar veel gevoerd wordt, trekken ook extra vogels aan. Daardoor neemt de overlast van gekrijs en vogelpoep snel toe.

Etensresten die blijven liggen gaan schimmelen en trekken andere dieren aan die overlast veroorzaken, zoals ratten.

Uitzonderingen en boete

Het voederverbod geldt alleen voor de openbare ruimte. Voeren op uw eigen terrein is dus toegestaan. Let er wel op dat te veel voer ratten kan aantrekken. Geef daarom niet te veel voer, zodat het voer in één dag op is en voorkom dat het op de grond belandt.

Het verbod geldt niet voor mensen die hun huisdier in de openbare ruimte een beloning geven. Of voor sportvissers met een geldige vispas. Ook organisaties die zich inzetten voor dieren in nood zijn uitgezonderd van het verbod.

Voert u toch dieren binnen de bebouwde kom? Dan kunnen buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) u aanspreken. U krijgt eerst een waarschuwing. Als u zich daarna nog steeds niet aan het verbod houdt, dan kunt u een boete krijgen.

Wat kunt u wel doen?

Het is niet toegestaan vogels te voeren in de openbare ruimte. Maar u mag natuurlijk wel thuis, in uw eigen tuin of op uw balkon, vogelvoer aanbieden.

In een groene tuin vinden vogels vaak al genoeg voedsel, zoals muggen, wormen en spinnetjes. Of zaden en bessen. In de herfst en winter hebben vogels vooral vet nodig voor extra energie, zoals pinda’s, vogelpindakaas en vetbollen. Meer tips over geschikt voer vindt u op de website van de vogelbescherming.

Koken met etensrestjes

In plaats van eten weggooien kunt u er iets van maken. Kijk voor receptideeën op de site van Milieu Centraal, of op de website van het Voedingscentrum.

U kunt brood- en etensresten ook in de gft+e-bak doen. De restjes kunnen dan verwerkt worden tot biogas of compost. Zo gaat het eten niet verloren.